Botulizm ludzi i zwierząt – jak zapobiegać?

krus

Zakażenie laseczką jadu kiełbasianego (botulizm) to zatrucie drogą pokarmową. W wyniku obecności laseczek jadu kiełbasianego w pokarmie dochodzi do wytworzenia przez nie swoistego jadu (toksyny botulinowej). Toksyna botulinowa to najsilniejsza znana trucizna, która silnie uszkadza układ nerwowy.

Do zachorowania na botulizm dochodzi w wyniku spożycia żywności czy paszy zanieczyszczonej przez Clostridum botulinum i/lub toksyny botulinowe produkowane przez bakterie. Źródłem C.botulinum jest podmiot drobiowy, gleba, osady wodne, kał ptaków, ssaków i ryb, szczątki padłych zwierząt.

Botulizm objawia się postępującym paraliżem mięśni, obejmującym mięśnie głowy, szyi, tułowia i kończyn. U zwierząt obserwuje się osłabienie języka (wypadanie), ślinotok, trudności w połykaniu (wypadanie przeżutego pokarmu, zachłyśnięcia), opadanie uszu, brak odruchu źrenicznego, chwiejny i powolny chód, zaleganie, duszność (zwolnione ruchy oddechowe) brak apetytu, zmniejszone napięcie skóry, obniżoną temperaturę ciała, wysokie tętno i niskie pH krwi. Zwierzęta mogą przyjmować pozycję żaby. Nieleczony botulizm prowadzi najczęściej do śmierci w wyniku porażenia mięśni oddechowych. Botulizm bydła w Polsce obejmuje zwykle od kilku do kilkunastu sztuk w stadzie, a w przypadku kiszonek belowanych zwykle chorują zwierzęta karmione paszą z tej samej beli.

Botulizm ludzi jest chorobą odzwierzęcą, co oznacza, że człowiek może zachorować po spożyciu zanieczyszczonej żywności pochodzenia zwierzęcego (mleka, mięsa, ryb).

Jak obniżyć ryzyko wystąpienia botulizmu?

  • na terenach, na których zbierane są rośliny przeznaczone na pasze (siano, kiszonki) nie stosować pomiotu kurzego i pozostałości fermentacyjnych z biogazowni jako nawozu

  • nie zakiszać kiszonek z terenów powodziowych

  • w przypadku kukurydzy, optymalnym terminem zbioru jest woskowa faza wegetacji (zawartość suchej masy 30-35%)

  • nie zakiszać przesuszonego materiału roślinnego lub zebranego w zbyt późnym stadium wegetacji

  • kukurydzę ścinać na wysokości powyżej 30 cm od gruntu

  • kukurydzę rozdrabniać na fragmenty długości 5-10 mm i dokładnie rozgniatać ziarna

  • nie zakiszać roślin widocznie zanieczyszczonych glebą

  • nie zakiszać roślin widocznie zanieczyszczonych szczątkami padłych zwierząt

  • stosować dodatki kiszonkarskie (biologiczne, chemiczne) ułatwiające uzyskanie pH poniżej 4,6 (optymalne pH kiszonki z kukurydzy 3,8 – 4,2, a kiszonki z traw 4,2 – 4,6)

  • dobrze ubić zielonkę, aby nie było tzw. kieszeni tlenowych.

Opracowanie: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Departament Bezpieczeństwa Żywności o Weterynarii.

Najnowsze wiadomości
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2007-2013
Translate »